Handstorm Bouwsteen

Oplossingsrichtingen uitproberen
- Vroeg ruimtelijke voorbeelden maken -

Ontwerpers hebben de behoefte op elk moment tijdens het ontwerpproces oplossingsrichtingen direct uit te proberen. Omdat oplossingsrichtingen in de gedachten van de ontwerper lastig te verwoorden of te tekenen zijn, worden probeersels – fysieke of virtuele objecten – gemaakt en getest. Deze probeersels helpen de ontwerper de oplossingsrichting verder te ontwikkelen maar ook hiermee van andere ontwerpers en gebruikers feedback te krijgen.

 

Werking
Probeersels lokken reacties uit bij de ontwerper zelf maar ook bij andere ontwerpers, opdrachtgever en gebruikers. Deze reacties geven inzicht in de haalbaarheid van de oplossingsrichting. Ook zorgen probeersels ervoor dat de verschillende belevingswerelden – culturen – van betrokkenen gedeeld kunnen worden. Ontwerpers en gebruikers kunnen elkaar daardoor beter verstaan en hebben dan een gezamenlijke taal om betere oplossingsrichtingen te vinden en behoeften te delen. In de wetenschap wordt hiervoor de term Boundary objects gebruikt. Zie ook de Handstorm Bouwsteen Het denken, hebben en doen van ontwerpers.

 

Werkvormen ‘uitproberen’
Er is een aantal werkvormen voorhanden om oplossingsrichtingen uit te proberen. Hieronder volgen een aantal die in de verschillende ontwerpfasen kunnen worden toegepast.

Verkennen gebruikerssituatie
Tijdens het verkennen van de gebruikerssituatie kan de ontwerper samen met de gebruiker oplossingsrichtingen uitproberen.

Bijvoorbeeld
Het traplopen gaat moeizaam. Door een blokje op de traptrede te leggen kan worden uitgeprobeerd of een halve optrede het trap op- en aflopen kan verbeteren.


Starten van het bedenken van oplossingsrichtingen
In deze ontwerpfase kan het zinvol zijn de ontwerpers de vaardigheid creatief denken te verbeteren. Maar in deze fase kan het ook voorkomen dat er geen enkel idee is hoe te beginnen. Een oefening ter verbetering van vaardigheden kan worden ingezet.

Bijvoorbeeld
Ontwerp met stukjes, touwtjes en papier een brug voor een vrachtwagen.
Het resultaat kan getest worden.


Uitproberen van een mechanisme
Bij het bedenken van oplossingsrichtingen kan gebruik worden gemaakt van natuurkunde wetten. Op kleine schaal kunnen proefjes worden genomen of van deze wetten gebruik kan worden gemaakt.
Een probeersel kan de ontwerper of ontwerpgroep inzicht geven of een detail werkt. Bijvoorbeeld een gevelplaatje wordt eerst in plaatstaal gemaakt en later in vacuüm gevormde kunststof. Bij het stalen gevelplaatje kan al vroegtijdig de (de)monteerbaarheid worden beoordeeld en ontwikkeld.

Bijvoorbeeld:
Kan een versnellend vliegwiel een extra draaimoment generen? Met constructiemateriaal TEMSI is een schaalmodel gebouwd. Door het vliegwiel te versnellen en/of te vertragen kan een hijslast aan een kraan haak links en rechts om worden gedraaid. Met deze oplossingsrichting kan de kraanmachinist de hijslast in een gewenste stand manoeuvreren ondanks een verstoring door windkracht.

Gebruiken van virtuele objecten

Met behulp van een Virtual Reality (VR) bril kan de gebruiker een oplossingsrichting beleven.

Bijvoorbeeld
De architect heeft een ontwerp gemaakt van een ziekenhuiskamer. De verzorgende kan met een VR-bril beleven of in deze kamer de patiënt met respect verzorgd kan worden.

Construeren van objecten
Construeer met handzame voorwerpen in een vroeg stadium van het ontwerpproces (samen) een object. Ken aan de voorwerpen en/of object betekenissen toe die de ontwerpers tijdens het construeren ervan aan geven.

Bijvoorbeeld
Stedenbouwkundige ontwerpers gebruiken houten blokjes om een structuur van een woonwijk uit te leggen.

Testen van prototypen
Bouw een testopstelling waarin een oplossingsrichting kan worden getest en worden beoordeeld op de ontwerpcriteria

Bijvoorbeeld:
Het afrijen van cementdekvloeren is zwaar werk. Door de specie vloeibaarder te maken zal de vloer uit zichzelf vlak worden. Door dit op kleine schaal te testen en de vlakheid op te meten kan worden onderzocht of de vloeibaarheid van de specie voldoende is.

Testen schaalmodel 1:1
Om de haalbaarheid van een oplossingsrichting te testen is het zinvol een schaalmodel 1:1 te bouwen. Varianten kunnen worden uitgeprobeerd en problemen kunnen worden opgespoord.

Bijvoorbeeld
De oplossingsrichtingen snel monteren en demonteren van bouwdelen werden in het Industrieel Flexibel en Demontabel Bouwsysteem getest door een 1:1 model te bouwen. Het doel van het project was het ontwerpen van een modulaire bouwsteen van levensloopbestendige woningen. Een badkamer moest eenvoudig kunnen worden verplaatst of bijgevoegd

Testen op gebruik
Of een oplossingsrichting bij gebruik ook voldoet aan de criteria kan worden getest door het te gebruiken.

Bijvoorbeeld
Een modulair bouwsysteem moet een tiental jaren meegaan, worden gemonteerd en worden hergebruikt. Een aantal ontwerpkeuzes kunnen niet meer worden veranderd. Daarom is het bouwen, transporteren, monteren, gebruiken en demonteren van één gebouwtje zinvol om ervan te leren

Verder lezen
Handstorm Bouwsteen Denken met de handen
Handstorm Bouwsteen Handstorming
Handstorm Bouwsteen Verbeteren competenties
Handstorm Bouwsteen Het denken, hebben en doen van ontwerpers
Handstorm principles for creative and collaborative working. Proefontwerp

References
Van Gassel, F. J. M. (2016). Handstorm principles for creative and collaborative working. (Doctoral degree PhD Study), University of Technology Eindhoven,  TU/e,  The Netherlands, Eindhoven. Retrieved from https//dx.doi.org/10.6100/IR842445
Handstorm Bouwstenen, zie wwwl.handstorm.nl
Prototyping, het hoe, wat en waarom. https://www.dutchcowboys.nl/online/prototyping-de-hoe-wat-en-waarom

©Copyright
“Tenzij anders vermeld is alles in dit werk gelicenceerd onder een Creative Commons Naamsvermelding 4.0-licentie. Wanneer je gebruik wilt maken van dit werk, hanteer dan de volgende methode van naamsvermelding:
Frans van Gassel, Handstorm Bouwsteen – Oplossingsrichtingen uitproberen (2019), CC-BY 4.0 gelicenseerd. De volledige licentie-tekst is te lezen op: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/.”