Frans van Gassel ontwerpt zijn hele leven al producten en processen en vroeg zich vaak af of hij deze ervaring kon omzetten naar wetenschappelijke kennis. In 2016 resulteerde dit in het ontvangen van zijn doctorsgraad van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij promoveerde met zijn proefschrift “Handstorm principes om creatief en interdisciplinair samen te werken”. In deze blog een samenvatting. Heb je tijd? Lees dan het hele proefontwerp.
Hoe krijg je talrijke belanghebbenden tijdens een ontwerpbijeenkomst zover om hun uiteenlopende ideeën en belangen te bundelen in één ontwerp dat alle partijen zint? De wetenschappelijk geteste methode Handstorm biedt vijftien ontwerpprincipes om vorm te geven aan succesvolle ontwerpbijeenkomsten.
Ontwerpmanagers in de bouwwereld die aanbestedingsprocessen leiden zijn vaak meer bezig met het einddoel dan met de weg ernaartoe. Maar het proces dat leidt tot het bouwontwerp moet je óók ontwerpen. De Handstorm methode kan worden gebruikt om een productief overleg vorm te geven. Bijvoorbeeld bij het interdisciplinair ontwerpen van een autowegtunnel waarbij de tunnel nauwelijks hoeft te worden gesloten voor onderhoud en waarbij omwonenden weinig last hebben van de bouwwerkzaamheden.
Op basis van bureauonderzoek en experimenten zijn 15 ontwerpprincipes ontwikkeld. Deze variëren van het type mensen die je uitnodigt voor de bijeenkomst en de manier waarop je ‘onwillige’ mensen een plaats geeft in het proces, tot de ruimte die je uitkiest voor de bespreking en hoe je dieperliggende waarden naar boven kunt halen. De methode is gevalideerd door op basis van de principes een training te ontwerpen, deze zesmaal aan professionals te geven en tot slot het resultaat te evalueren.
“In de eerste fase van mijn onderzoek kon ik alleen nog maar mijn onderzoeksthema schilderen en dit omschrijven met de woorden: dromen, denken, voelen en doen.” – Frans van Gassel
De methode Handstorm stimuleert mensen onder meer te ‘denken met hun handen’. Niet omdat het leuk is, maar omdat deelnemers op die manier gemakkelijker buiten gebaande paden denken. Als je mensen bijvoorbeeld aan de hand van alledaagse voorwerpen laat uitleggen wat ze willen, dwing je ze in metaforen te denken. Je haalt ‘de ontwerper’ in de deelnemers naar boven en ze komen in een soort speelse stemming waarin ze makkelijker naar elkaar luisteren. Handen zijn minder dwingend dan woorden.
De Handstorm principes zijn toegepast bij de ontwikkeling van de training ‘Creatiever denken in tenderteams’ die nu deel uitmaakt van het aanbod van de BAM Business School. Bij deze training wordt geleerd meer te halen uit de samenwerking tussen verschillende disciplines bij het uitbrengen van tenders. Aan het ‘Arts and Design Institute’ van de ‘Juiz de Fora Federal University‘ in Brazilië gebruiken studenten de Handstorm principes voor het uitvoeren van hun afstudeerwerk.
Handstorm® is voor de Benelux als merknaam geregistreerd.